Al-i İmran,3/159

TOPLUMSAL İRADENİN TEMSİLİ: CUMHURİYET

Değerli Müminler!

İslâm dini, madde ve mânâda, beden ve ruhta, idare ve sorumlulukta; insanları sağlam ve güçlü bir toplum haline getirmeyi hedeflemektedir. Temel hak ve hürriyetlerde eşitlik, karşılıklı sevgi, saygı, samimiyet ve kardeşlik, vazgeçilmez değerlerdir.

Değerli Kardeşlerim!

Cumhuriyet; halkın egemenliği elinde tuttuğu ve bunu belli süreler için seçtiği temsilcileri aracılığıyla kullandığı yönetim biçimidir. Cumhuriyet, toplumun, kendi kendisini idaresi, başka bir ifadeyle her bireyin iradesinin idareye yansımasıdır. Cumhuriyet, millet olma, millet olarak birlikte yaşama ve sorumluluğu birlikte paylaşma bilincine dayanan bir idare biçimidir. Cumhuriyet, birey olarak özgürleşme ve ileriye açılmanın aracıdır.

Muhterem Mü'minler!

Kur'an-ı Kerim'de ve Sevgili Peygamberimizin uygulamalarında, halkın idareye katılması, onların görüşlerine yer verilmesi anlamında mesajlar vardır. Yüce Dinimizin, danışma ve ortak akla büyük önem vermesi, bu mesajların özünü teşkil etmektedir. Yüce Rabbimiz Sevgili Peygamberine hitaben, "Yapacağın işleri halkla istişare et, karar verince de artık Allah'a güven. Doğrusu Allah kendisine güvenenleri sever,"(1) buyurmaktadır. Peygamberin dahi, insanlarla istişareye çağırılması, "ortak akla", başka bir deyişle halkın iradesine verilen değeri gösterir.

Gerçekten Sevgili Peygamberimiz vahiy gelmeyen konularda karar vermeden önce, daima ashabını toplayıp istişare etmiş, sonra karar vermiştir. Bedir Savaşı'nda alınan esirlerin fidye karşılığında serbest bırakılması; Hendek Savaşı'nda Medine'nin etrafına hendek kazılması gibi kararlar hep istişare sonucu alınmıştır.

Allah Resûlü'nün vefatından sonra da istişare prensibine uyulmuştur. İlk dört halife, istişare sonucu çoğunluğun görüşü ile iş başına gelmişlerdir. Halife Hz. Ebû Bekir'in, bu ağır göreve gelişinden sonra halka hitaben yaptığı şu konuşma çok anlamlıdır: "Ey halkım! Ben size yönetici oldum. Halbuki sizin en hayırlınız değilim. Eğer iyi işler yaparsam, bana yardım ediniz. Eğer yanlış işler yaparsam bana doğru yolu gösteriniz. Doğruluk, emanettir. Yalancılık, hıyanettir. Sizin en zayıfınız benim yanımda güçlüdür ki, onun hakkını müdafaa ederim. En güçlünüz benim yanımda zayıftır ki, başkasının hakkını ondan alırım."(2)

Muhterem Müslümanlar!

Ülkemizin bugünlere gelmesi hiç de kolay olmamıştır. Dolayısıyla çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşmanın gayreti içerisinde olurken bugünlere ulaşmamıza vesile olan Cumhuriyetin kurucusu Gazi M. Kemal Paşa ve emeği geçenleri şükran ve rahmetle yad edelim. Bizlerin huzuru, özgürlüğü için nice hayatların henüz baharında solduğunu unutmayalım. Vatanımızın, bizi millet olarak ayakta tutan dini ve milli değerlerimizin kıymetini bilelim.

__________________

1 Âl-i İmran, 3/159.

2 Hz. Muhammed ve Hayatı, Sh. 435, DİB Yay. Ankara, 1996.